مقدمه
خیلی خوب، شما گام بزرگی را برای آبیاری قطره ای برداشته اید و می خواهید بدانید که چقدر باید آبیاری کنید؟ یک حرکت هوشمندانه. اکنون زمان برنامه ریزی برای آبیاری مزرعه است. به نظر کار بزرگی است. نه؟ اصلاً نگران نباشید: بسیار آسان است. در واقع، همه آبیاری یعنی، آماده کردن شرایط لازم برای دسترسی گیاه به آب موجود در خاک. خاک، ظرفیت نگهداری آب را دارد و گیاهان آن آب را مصرف می کنند. وظیفه ما این است که با انجام آبیاری، آب مصرف شده توسط گیاهان را به خاک برگردانیم.
تبخیر و تعرق گیاه مرجع
به این ترتیب گیاه هرگز دچار خشکی و استرس نمی شود. موافقید…..؟ عالی است. بنابراین واضح است که برای حفظ تعادل آب در خاک، باید مقدار آبی که محصول مصرف می کند را دوباره به خاک برگردانیم. اما چگونه مصرف آب مورد نیاز مزرعه را حساب کنیم؟ آب مصرفی مزرعه را تبخیر و تعرق یا به اختصار ET می نامند. ET ، مجموع آبی است که گیاهان از طریق تعرق و همراه با تبخیر از سطح خاک، مصرف می کنند. ET ، بر پایه داده های هواشناسی و با دخالت دادن میزان دما، رطوبت، سرعت باد و تابش نور خورشید محاسبه می شود.
نیاز آبی یا تبخیر و تعرق گیاه
اما هر گیاه، مقدار متفاوتی آب از خود تعرق می کند، نه؟ بله، مصرف آب یک گیاه خاص در یک مزرعه خاص، ETC نامیده می شود. برای یافتن ETC از یک معادله ساده استفاده می کنیم. نگران نباشید، خیلی ساده است. پس بیایید قدم به قدم آن را یاد بگیریم. مقدار اندازه گیری شده ET ، ETO نامیده می شود و بیانگر تبخیر و تعرق از یک سطح مزرعه استاندارد مثل چمن ( گیاه مرجع ) می باشد. مقادیر ETO را از کجا به دست می آورید؟ این مقدار را یا می توانید از ایستگاه هواشناسی واقع در منطقه خودتان بپرسید و یا اینکه از برنامه های موبایل استفاده کنید.
ضریب گیاهی
حالا چگونه مقدار تبخیر و تعرق گیاه مرجع را به تبخیر و تعرق محصول خودتان در مراحل مختلف رشد، تبدیل کنید؟ جواب این است که هر محصول در هر مرحله از رشد خود، دارای ضریبی به نام ضریب گیاهی یا Kc می باشد. ضریب گیاهی، نشانگر ویژگی های محصول می باشد. بنابراین به سادگی ETO را در ضریب گیاهی ضرب می کنیم و تبخیر و تعرق محصول یا مصرف واقعی آن را بدست می آوریم.
چگونه Kc محصول را پیدا کنیم؟ ساده است، فقط کافی است با استفاده از عبارت “ضریب گیاهی” یک جستجوی اینترنتی سریع انجام دهید و یا از یک متخصص آبیاری بپرسید. بنابراین برای محاسبه میزان مصرف واقعی ( ETC ) محصول شما در یک مزرعه مشخص و در یک مرحله خاص از رشد، به همین سادگی، ETO را در ضریب گیاهی، ضرب می کنیم. مثلاً فرض کنید یک مزرعه پنبه دارید که در مرحله رشد رویشی قرار دارد. ایستگاه هواشناسی محلی نیز، ETO روز گذشته را ۶ میلی متر نمایش داده است. نتایج جستجوی اینترنتی شما، مقدارKc پنبه در مرحله رشد رویشی را ۰٫۲ نشان می هد.
با یک حساب ساده، مصرف واقعی محصول خومان یعنی پنبه را در یک روز مشخص از دوره رشد رویشی به دست می آوریم:
یعنی میزان مصرف واقعی آب محصول پنبه، برای روز گذشته برابر با ۱٫۲ میلی متر بوده است. به عبارت دیگر، مزرعه شما برای تعادل بهینه آب خود، به ۱٫۲ میلی متر یا ۱۲ متر مکعب در هکتار، آب نیاز دارد. البته ETC محصول، یک مقدار متغییر می باشد. چون هم ETO روزانه با توجه به تغییرات آب و هوا تغییر می کند و هم KC در طول دوره های مختلف رشد محصول متغییر می باشد
برنامه ریزی آبیاری
حالا اگر روزانه آبیاری نکنید چه اتفاقی می‌افتد؟ در این مورد بایستی ETC روزهای بعد از آخرین آبیاری را جمع کنید. مجموع هر چه شد، مقداری است که برای آبیاری فعلی نیاز دارید. حالا که در مورد آبیاری دقیق بیشتر یاد گرفتید، زمان آبیاری مزرعه نیز فرا رسیده است.
