مقدمه:
اینکه از کدام نوار آبیاری تیپ در مزرعه استفاده کنیم و بین نوار آبیاری درزدار و نوار آبیاری پلاک دار کدام را انتخاب نماییم، به عوامل مختلف فنی و اقتصادی از جمله نوع کشت، شرایط خاک، توپوگرافی زمین، میزان سرمایه گذاری اولیه و بودجه موجود و نیاز آبی محصول بستگی دارد.
در این نوشته، برای درک سریع و دقیق موضوع، سعی می شود جداول ساده و خلاصه شده موارد فنی و اقتصادی دخیل در تصمیم گیری برای انتخاب یکی از انواع نوارهای آبیاری یا تیپ، آورده شود. در شرایط فعلی سطح تکنولوژی و توان مالی کشاورزان، هر چقدر معیارهای فنی بر سایر شرایط انتخاب نوار آبیاری بچربد، تنها کسی که صاحب اختیار، کشاورز هست و او هم بر اساس بودجه و یا پول موجود در جیب خود تصمیم خواهد گرفت.
نمونه ای از نوار آبیاری تیپ بغل دوخت
نمونه ای از نوار آبیاری تیپ پلاک دار
همه ما می دانیم که:
۱- قیمت نوار تیپ درزدار، ارزانتر از نوار تیپ پلاک دار است.
۲- اگر مساحت کوچک باشد و طول نوار مورد نیاز هم کمتر از ۷۰ متر باشد، نوار تیپ درزدار، انتخاب اقتصادی تری است.
۳- برای مساحت های بزرگتر و نیاز به طول های بیشتر از ۷۰ متر، نوار تیپ پلاک دار به دلیل یکنواختی در توزیع آب، راندمان و عملکرد بهتری که ارائه میدهد، میتواند انتخاب اقتصادی تری باشد.
۴- برای کشت های ردیفی با فواصل کم مثل گندم، نوار تیپ درزدار مناسب و مقرون به صرفه است.
۵- برای کشت های متراکم و گیاهان حساس به تنش آبی مثل لوبیا، نوار تیپ پلاک دار با توزیع دقیق و یکنواخت آب، انتخاب بهتری خواهد بود.
۶- نوار تیپ درزدار در برابر افت فشار آب حساس تر است و در صورت وجود افت فشار، آبیاری به طور یکنواخت انجام نمی شود.
۷- نوار تیپ پلاک دار به دلیل دارا بودن قطره چکان های تنظیم کننده، تا حدی در برابر افت فشار آب مقاوم است و عملکرد بهتری دارد.
۸- نوار تیپ درزدار به دلیل نیاز به اتصالات و تجهیزات جانبی بیشتر، هزینه های جنبی بیشتری دارد.
۹- نوار تیپ پلاک دار به دلیل سهولت نصب و نیاز به اتصالات کمتر، هزینه های جنبی کمتری دارد.
۱۰- نوار تیپ پلاک دار به دلیل ضخامت بیشتر و کیفیت ساخت بهتر، عمر مفید بیشتری نسبت به نوار تیپ درزدار دارد.
اما در نظر گرفتن نوع خاک، شیب زمین، نوع و نیاز آبی گیاه، تجربه و تخصص کشاورز نیز در انتخاب نوار تیپ مناسب، مفید می باشد. اکنون به بررسی اجمالی مزایا و معایب نوارهای آبیاری بغل دوخت و پلاکدار در قالب جداول خلاصه و گویا پرداخته می شود.
مزایا و معایب نوار آبیاری درزدار یا بغل دوخت
مزایا | معایب |
---|---|
قیمت پایین تر | یکنواختی پایین توزیع آب |
سهولت نصب | حساسیت به افت فشار آب |
نیاز به حداقل فیلتراسیون | نیاز به انرژی زیاد و پمپاژ قوی تر |
مقاومت بیشتر در برابر گرفتگی | |
طول عمر بیشتر |
مزایا و معایب نوار آبیاری پلاک دار
مزایا | معایب |
---|---|
یکنواخت بالای توزیع آب | قیمت گران تر |
راندمان آبیاری بالا | دشواری نصب نسبت به نوار درزدار |
امکان تنظیم دقیق میزان آبدهی قطره چکان ها | نیاز به فیلتراسیون دقیق تر |
قابلیت استفاده در زمین های شیب دار | حساس به گرفتگی |
- | طول عمر کوتاه تر |
در جدول زیر هم خلاصه ای از مقایسه شاخص های مختلف فنی و اقتصادی نوارهای آبیاری درزدار و پلاک دار ارائه می شود.
مقایسه شاخص های مختلف فنی و اقتصادی انواع نوارهای آبیاری تیپ
شاخص | نوار آبیاری درزدار | نوار آبیاری پلاک دار |
---|---|---|
قیمت | ارزان تر | گران تر |
نصب | آسان تر | دشوارتر |
فیلتراسیون | معمولی | دقیق و فنی |
گرفتگی | مقاوم | حساس |
طول عمر | زیاد | کم |
یکنواختی توزیع آب | کم | زیاد |
راندمان آبیاری | کم | زیاد |
امکان تنظیم آبدهی | کم | زیاد |
برای زمین های شیب دار | مناسب | مناسب تر |
با توجه به موارد فوق، انتخاب نوار آبیاری مناسب از نظر فنی و اقتصادی به عوامل زیر بستگی دارد :
بودجه:
اگر پول و بودجه محدودی دارید، نوار آبیاری درزدار گزینه مناسب تری است.
نوع کشت:
برای کشت های ردیفی و گیاهان حساس به تنش آبی، نوار آبیاری پلاک دار انتخاب بهتری است.
شرایط خاک:
در خاک های شنی و ماسه ای که احتمال گرفتگی نوار بیشتر است، نوار آبیاری درزدار مناسب تر است.
توپوگرافی زمین:
در اراضی کشاورزی شیب دار، نوار آبیاری پلاک دار کارایی بهتری دارد.
نیازهای آبی گیاه:
برای گیاهانی که به آبیاری دقیق و منظم نیاز دارند، نوار آبیاری پلاک دار انتخاب مناسب تری است.
در نهایت، برای انتخاب نوار آبیاری مناسب از نظر فنی و اقتصادی، ضمن لحاظ تمام عوامل ذکر شده، بایستی با یک کارشناس آبیاری نیز مشورت نمود.